Bundan bir asır öncesiydi. Donanmamızın muasır donanmalar seviyesine gelmesi gerekiyordu.
Zirâ Osmânlıydık.
Bu iş için “Donanma-yı Osmânî Menfaat-i Millîye Cemiyeti” kurulur.
Kısaca Donanma Cemiyeti…
Cemiyetin nizâmnâmesi gereğince Konya vilâyetine bağlı kazâlarda komisyonlar kurulur. Artık R. 1325/ M. 1910 yılı sonuna kadar “bahriye iânesi”ne yardım toplanacaktır.
Bu bağışı teşvik etmek için Niğde Redif Binbaşısı olarak muvazzaf Es’âd Efendi, şu mısraları kaleme alır:
“Ettiler Osmânlılar nakden iânâta kıyâm Etmede bahrî donanmalar nevâkısın temâm İki şehbâl-i terakkîdir hümâ-yı devlete Kuvve-i beriyye bahriyye budur kat’î kelâm Milletin gördükçe te’yîd-i kuvâya himmetin Beslemez a’dâ-yı devlet ba’de-z-zîn sevdâ-yı hâm Müvecceh-i deryâyı zannetme abes, ârif isen Ol lisân hâlidir kim millete eyler selâm Es’âd-ı gamdîdeye zevk-i teâlî bahş eder Zırhlılar deryâda ettikce londana harâm Yâdigar olsun bu nazmım yâdigâr-ı millete Hatt-ı zerniyle damlasun zırhlıya bi-l-ihtirâm.”
Bir Osmânlı için geriye artık üzerine düşeni yapmak kalmaktadır. Komisyonlara müracaat eden devlet memûrları ve askerler birer maaşlarını mukassatan (taksitli olarak) Osmânlı Donanması millî iânesine terk etmeye başlarlar.
Karaman’dan vilâyet merkezine gönderilen R. 1 Şubat 1325/ M. 14 Şubat 1910 tarihli tahrîrât ile buna ekli defterde; Redif Karaman Taburu ümerâ ve zâbitânının da Donanma-yı Osmânî İâne-i Millîyesi’ne dört taksitte ödenmek üzere birer maaşlarını terk ettikleri yazılıdır:
“Kaymakam Mustafâ Bey 1.350 kurûş, Binbaşı Hâcı Said Efendi 1.125 kurûş, Kolağası İsmâ’îl Hakkı Efendi 720 kurûş, Tabur Kâtibi Mustafâ Efendi 450 kurûş, Yüzbaşı Mustafâ Efendi 540 kurûş, Yüzbaşı Salih Efendi 540 kurûş, Mülâzım-ı Evvel Hüsnü Efendi 405 kurûş, Yüzbaşı Hâcı Bekîr Efendi 540 kurûş, Mülâzım-ı Evvel Vefik Efendi 405 kurûş, Depo Memuru Mülâzım-ı Sânî Mehmed Efendi 337 kurûş, Mülâzım-ı Sânisî Mehmed Ağa 337 kurûş, ve Tüfenkçi Mehmed Usta 450 kurûş.” Ermenak’deki memûrlar, bir senede taksitli ödemek üzere toplam 10.381 kuruşu Donanma Cemiyeti’ne bağışlarlar.
Buna 30 para 2.447 kurûş tutan kurban derisi bedeli de eklenince yardım tutarı 30 para 3.388 kurûş olmuştur. Bağışçı memurların isimleri ve bağışladıkları maaş miktarları Konya Vilâyeti gazetesinin R. 15 Şubat 1325/ M. 28 Şubat 1910 tarihli nüshasında şu şekilde yer almıştır:
“Kaymakam Bey 1.500 kurûş, Hâkim Efendi 1.125 kurûş, Müftü Efendi 134 kurûş, Malmüdürü Hasan Hüsnü Efendi 800 kurûş, Tahrîrât Kâtibi Nuri Efendi 136 kurûş, Mahkeme Azâsı Kâmil Efendi 300 kurûş, Mahkeme Azâsı Hâcı Mustafâ Efendi 200 kurûş, Başkâtib Kâmil Efendi 400 kurûş, Müstantik Muâvini Rıza Efendi 300 kurûş, İkinci Kâtib Ahmed Efendi 225 kurûş, Mübâşir Mustafâ Efendi 225 kurûş, Mübâşir Hamdi Efendi 160 kurûş, Malmüdürü Muâvini İbrâhim Efendi 450 kurûş, Sandık Emini Nuri Efendi 270 kurûş, Tahsil Memuru Hâcı Efendi, Sertahsildâr Hamdi Efendi 400 kurûş, Tahsildâr Hasan Sami Efendi 300 kurûş, Tahsildâr Hulusi Efendi 300 kurûş,, Tahsildâr Abdullâh Efendi 300 kurûş, Tahsildâr Ahmed Bey, Piyâde Tahsildârı Mehmed Efendi 200 kurûş, Nüfûs Kâtibi Kerim Efendi 125 kurûş, Tapu Kâtibi Kâmil Efendi 250 kurûş, Tapu Kâtibi Refiki Emin Efendi 150 kurûş, Şer’iyye Kâtibi Alî Efendi 150 kurûş, Bank Muhâsebe Refiki Talat Efendi 250 kurûş, Polis Abdullâh Efendi 200 kurûş, Orman Korucusu Hafız Efendi 200 kurûş, Orman Korucusu Mehmed Hüsnü Efendi 36 kurûş, Mekteb-i Rüşdiye Muallim-i Evveli Raşid Efendi 400 kurûş, Mekteb-i Rüşdiye Muallim-i Sanî Abdullâh Efendi 200 kurûş ve Sâlis Muhiddin 60 kurûş.” Vaziyet 107 yıl öncesinden farklı değil.
Her yıl fazlalık veren Savunma Sanayii Fonu’muz yeni silâh sistemleri alımları nedeniyle ilk kez 8-9 milyar lira açık verecek. Millî Savunma Bakanlığımızın ilâve bütçe talebi söz konusu. Bizler mi Motorlu Taşıt Vergisine (MTV) yapılan zamma itiraz ediyoruz.
(Konya Vilâyet gazetesini aktaran Fatma KESER Hanımefendi’ye teşekkürler)
Uğur ERKAN
ugur-erkan.com