Bugünde sizlere 30 Ağustos Zafer Bayramı ile 29 Ekim Cumhuriyet Bayramlarının Karaman’ımızda eski yıllarda nasıl kutlandıklarını kısa ve öz olarak yazıp anlatmaya çalışacağım.
Biliyorsunuz ki 30 Ağustos Zafer Bayramının değeri ve özelliklerini hepimiz çok iyi biliyoruz ve önemini de anlıyoruz, hattaki gelecek nesillere yazarak veya anlatarak aktarıyoruz. Bunun önemini yazmakla bitiremeyiz onun içindir ki sizlere etkinliklerimiz eski yıllarda nasıl yapılıyordu onları yazmak istiyorum.
Eski yıllara Karaman’ımızda iki tane askeri alay vardı. Biri süvariler diğeri topçu alayı idi. Her ikisi de şimdiki Yunuskent, Kırbağalar , üniversite, devlet hastanesi, toki evleri, valilik ikamet evi, gibi geniş bir sahayı kaplayan alan tamamen askeri kışla idi ve kışlanın ismi de redif kışlasıdır. Kışlaya giriş kapısı şimdi ki Selçuklu hastanesinin olduğu yerdeki kavşakta kültür müdürlüğü ve halk kütüphanesin giden yolu başlangıç kapısıdır. Bu kapıdan direk giderseniz komutanlık ve birey kısımlarına varırsınız. Kışla giriş kapısının hemen sağından gidilen yol ise talim, koğuşlar, v diğer kısımlara ulaşırdınız.
Kısaca yerimizi tarif ettikten sonra bayram Karaman’da nasıl kutlanıyordu ona gelelim. Bayram günü Atatürk anıtına çelenkler konulup İstiklal Marşı okunduktan sonra bayramın etkinliklerinin yapılacağı yer olan İstasyon parkı ve top sahası dediğimiz (okulların bulunduğu alan) yere gidilirdi. Daha önce de buraya askeri merasim kıtası ve topçu ile süvari alaylarından gösterilerine katılacak olan takım ve bölükler yerlerini alırlardı. Sabah saat tam 10’da tören alanında İstiklal marşının okunmasından sonra günün mana ve önemi hakkındaki konuşmayı bir subayın yapmasına müteakip okulların da öğrencilerinin şiirlerini okumasından sonra merasim geçişi için başta bayraklar ve flamalar olmak üzer okulları temsilen gelen öğrenciler ile askeri birliklerin geçişleri yapılırdı. Bu törene kadana atlarının çektiği toplar ve top arabaları ile çeşitli silahların tanıtıldığı cemse kamyonlarının geçişlerinden sonra süvari alayının atlarla geçişleri ile tören merasimi sona ererdi. Merasim sonunda süvarı birliklerinin atları ile yaptıkları çeşitli gösteriler ve hareketler seyirciler tarafından coşku ile alkışlanarak merasim sona ererdi. 30 Ağustos akşamı ise fener alayı yapılırdı. Fener alayı redif kışlasında başlayarak redif kışlası caddesi dediğimiz dediğimiz güzergâhla gelinir ve burada biterdi. Sizlere eksikliği de olsa bir zamanlar Karaman’ımızdaki 30 Ağustos Zafer Bayramının kutlanması ve heyecanını yaşatabildiysem ne mutlu ki bana diyorum.
Gelelim 29 Ekim Cumhuriyet Bayramına. Her milli bayramlarımızda olduğu gibi kutlamaların başlangıç yeri yine Cumhuriyet alanı ve Atatürk parkı çevresidir. Bu bayramımızda halkımızın sivil derneklerin ve spor kulüplerinin de iştirakleri olur idi. Konuşmalar ve geçit törenleri bu bölgede yapılırdı. Eski senelerde bu alan şimdiki gibi geniş değil, dar bir bölge olmasına rağmen halkımızın büyük bir coşkusu ile her taraf dolu olurdu. Milli bayramlarımız eski yıllardaki coşkuları ve ilgileri maalesef bu yıllarda fazla göremiyor ve gözetleyemiyorum. Lafı ve yazılarımı başka yönlere çevirmeden tören alanına dönelim. Okullar ve askeri birlikler ile siviller, esnaflar, avcılar, sporcular bu alan dışında dar sokaklar arasında merasim saatini ve geçiş sıralarını beklerdi. İstiklal marşının okunmasından sonra günün mana ve önemi hakkındaki ilk konuşmayı ilçe kaymakamı yapar ve okullara adına da bir öğretmen çıkar konuşurdu. Daha sonra şiirleri okul öğrencileri sırası ile okuduktan sonra geçit töreni başlardı. En önde ortaokul boru ve trampet takımı arkasında bayrak ve flamalar gelirdi. Okulların temsil ettiği öğrencilerin geçiş merasimini müteakip askeri birlikler geçitlerini tamamlardı. Daha sonra avcılar, sporcular ve esnaflar geçişlerini yaparlardı. Esnaflarda temsilciler ile birlikte kamyon ve traktör römorklarının üzerinde sanatlarını icra ederek geçerlerdi. Tören bu şekilde sona ererdi.
Akşam ise yine fener alayı, redif kışlasında başlayarak redif kışla caddesini takiben Cumhuriyet alanında gelerek burada yapılan eğlencelerle sona ererdi.
İşte ben yaşlıda olsa, genç de olsa her kısmını aklında eski bayramlar nasıl kutlanır ve etkinlikler nelerdir gibi soruların cevabını bir nebze de olsa yazıp anlatabildiysem ne mutlu bana diyorum. Eksiklerimle ve de fazlasıyla da olsa hatalarımla sizlere paylaşır sağlıklar dilerim.