HAYATA DOKUNAN ESERLERİYLE SULTAN RAEV

Asya’dan Avrupa’ya geniş bir bölgeyi içine alan Türk dünyası, edebî eserler bakımından hayli zengindir. Bu coğrafyada geçmişten bugüne çok kıymetli ürünler, şaheserler, klasikler kaleme alınmıştır. Birçok şair ve yazar vücuda getirdiği eserlerle bu uçsuz bucaksız coğrafyanın sınırlarında nöbet tutar. Elinde kalemiyle hem ülkesinin hem Türk dünyasının sınırlarını muhafaza eden isimlerden biri de Sultan Raev’dir.

Raev, 1958 yılında Kırgızistan’ın Oş şehrinin Kara-Suu ilçesinin Cooş köyünde doğar. 1984 yılında Kırgız Üniversitesi Gazetecilik bölümünden mezun olur. Çok yönlü bir kişiliğe sahip olan Raev, gazetecilik faaliyetleri dışında önemli resmî görevler icra eder. 1984-2002 yılları arasında Kırgız ulusal gazetelerinde muhabirlik, editör yardımcılığı, genel yayın yönetmenliği yapar. 2002- 2022 yılları arasında sırasıyla bakan yardımcılığı, bakanlık, cumhurbaşkanı danışmanlığı gibi üst düzey görevlerde bulunur. Fakat onca yoğunluğuna rağmen sımsıkı bağlandığı edebiyattan hiç kopmaz. Kalemini, kâğıdını daima yanında taşır. Çok sayıda edebî esere hayat verir, yönetmenliğini bizzat üstlendiği senaryo metinleri yazar.

31 Mart 2022 tarihinde TÜRKSOY Daimî Konseyi Olağanüstü Toplantısı’nda TÜRKSOY Genel Sekreteri seçilir. Hâlen bu görevini sürdüren Raev, bugüne kadar çok sayıda ödül, nişan ve başarı belgesi alır. Kendisine; ülkesine yaptığı katkılar, kültürlerarası arenada gerçekleştirdiği faaliyetlerden dolayı ulusal ve uluslararası olmak üzere birçok ödül ve unvan verilir. Rusça, Türkçe ve İngilizce bilen yazarın Kırgız edebiyatında edindiği yeri, kendisine verilen “Kırgız Cumhuriyeti Halk Yazarı” (2010) ve “Kırgız Cumhuriyeti Ulusal Yazarı” (2011) gibi unvanlardan anlamak mümkündür.

Bugün daha çok Cengiz Aytmatov’un adı ve kitaplarıyla anılan Kırgız edebiyatının güçlü kalemleri arasında Sultan Raev de vardır. Geçmiş ve geleceğin yükünü omuzlarında taşıyan yazar, çağdaş eserleriyle Kırgız edebiyatının başarılı ve üretken temsilcilerinden biri olmuştur. Son yıllarda yazarın pek çok eseri edebiyatımıza tercüme edilmiştir. Kemal Göz ve Halit Aşlar’ın çevirdiği Haftanın Beşinci Günü ile Türk okurunun dikkatini çeken sanatçı; Tımarhane, Güneşi Tutan Çocuk, Pusu gibi yapıtlarıyla kısa sürede ülkemizde bilim ve sanat çevrelerinin yakından tanıdığı ve takip ettiği bir isim hâline geldi. Drama, roman ve hikâyeleri üzerine akademik makaleler yazıldı, tezler hazırlandı. Her geçen gün yapılan başka çevirileriyle Raev, bundan sonra da edebiyat ve sanat çevrelerinde adından sıkça söz ettireceğe benziyor.

Şaşırtıcı ve etkileyici eserler kaleme alan Raev, bugüne kadar hep bir solukta okunacak öykülere imza attı. Okunduktan sonra etkisinden günlerce çıkılamayacak kitaplar yazdı. Hayata (d)okunan, (d)okundukça hayat değiştiren öyküler kaleme aldı. Küçük bir köydeki sıradan bir adamın hikâyesiyle bütün dünyaya seslenmeyi başardı. Yazdıklarıyla Kırgız halkının duygularına tercüman oldu. Yurtiçi ve yurtdışında Kırgız edebiyatını etkili bir şekilde temsil eden Raev’in eserleri Çince, Farsça, Fransızca İngilizce, Rusçaya tercüme edildi.

Drama, roman ve öykü türlerinde başarılı eserler ortaya koyan sanatçı, senaryo türünde de rüştünü ispatlayan metinler ortaya koydu. Raev, Kırgız film sektöründe önemli yeri olan Kurmanjan Datka filminin ortak yazarlığını, Last Day ve Agai filmlerinin yazar ve yönetmenliğini, Woman filminin yazarlığını yaptı.

Yazma serüveni yarım asra yaklaşan Raev; okuyucuyu olayların içine çeken, daima hayatı sorgulayan ve bu yolla insanları düşünmeye sevk eden yazılarıyla hem ülkesinin hem de Türk dünyasının sesi olmayı sürdürüyor.