Yine BUHARA'dayız.
Gezimizin 7 ve 8'inci günü yine Buhara'dayız.
Nüfusu 400.000’e varan bu mübarek şehir de 1997 yılında UNESCO 3000. yıl kutlamaları yapılmış. Neredeyse bir çok yeri UNESCO tarafından dünya tarihi mirasları listesinde yer almış.
7 PİRLER
Gelin gezeceğimiz yerlerdeki bu pirleri biraz olsun tanıyalım.
1: AbdulHalik GUCDİVANİ
2: Arifi RİVGERİ
3: Mahmut İNCİRFAĞNEMİ
4: Ali RAMİRATANİ
5: Muhammed Baba SEMASİ
6: Seyyid Emir KÜLAL
7: Bahaddin NAKŞİBENDİ
Daha önceki yazı serimizde AbdulHalik Gujduvani’yi yazmıştık.
Şimdi Buhara’da Gezimize ilk olarak 7 pirlerden biri olan
2: Arif RİVGERİ:
Bu zat on ikinci yüzyılda Revgar köyünde dünyaya gelmiş büyük bir mürşittir.
3: Mahmud Incir FAĞNEVİY
Mahmud fağneviy, kariyerli bir sanatkar, iyi bir marangozdur. Vabkent şehri yakınlarında doğmuş, öğrencilik yıllarını başarıyla geçmiş, halk içinde muteber büyük bir veli, mürşittir.
4: Ali RAMİTANİ
Ali Ramitani, 12. yüzyılda Ramitan şehrinde doğan, değişik medreselerde ilim tahsil eden, kendini iyi yetiştirmiş bir mutasavvıftır. Onu tanıyıp bilenler “Azizhan” lakabıyla saygıdeğer olarak adlandırılırlar ve severler. Hayatı boyunca dokumacılık sanatıyla geçimini sağlamıştır. Şimdiki oturan şeyhler gibi değil hem çalışmış hem ilim öğretmiştir. Yukarıda adı geçen Fağnaviy'nin öğrencisidir. Ali Ramitani Moğolları İslamla tanıştıran İslam inancına getiren bir sufidir.
5: Muhammed Baba SEMASİ
Aynı şekilde 12. yüzyılın sonlarında dünyaya gelen Semasi Ali Ramitani'nin takipçisidir.
Türkistan'da söylenen rivayetlere göre, yerli Bahaeddin köyü olan Kasri Hindivan’dan geçişi sırasında halka bir öngörüde bulunur. Aydınlanmanın yani gelişmenin tasavvufun en büyük oğlunun bu yerde doğacağı, buranın adının ise ilerde Aydınlar köyü olacağını söyler. Tahmini 95 yaşında hayata gözlerini kapar ve Şimons köyünde toprağa verilir.
6: Seyyid Emir KULAL
13 yüzyılda yaşamış olan Emir Kulal, Buhari’nin anıt kompleksi Emir Kulal’ın mezar yeridir. Büyük anlamına gelen “Kalon” takma adıdır. Bu adı daha öğretmen olmadan kendisine genç iken vermişlerdir. Çok ünlü ve yetenekli biri olan Kulal, aynı zamanda profesyonel bir çanak çömlekçidir.
Mezarı memleketi Suhar köyündedir.
7: Bahaettin NAKŞİBENDİ
Bahaettin Nakşibendi hazretleri tasavvufun başöğretmenidir. Buhara’dan yaklaşık 12 km uzaklıkta ona ait XVI. yüzyılda inşa edilmiş büyük bir kompleks vardır.
İsmail SAMANİ'nin türbesini ziyaret ederek güne başlıyoruz.
Bu zat dünyada ilk bağımsız Türk Devleti kuran kişi olarak bilinmektedir.
Adına yapılan türbe muhteşem bir eser olup 20 ayrı tuğlayı 20 ayrı şekilde ve yerde kullanmışlar. Toplamda 40 penceresi vardır. Rusların işgali döneminde burası biraz dışarda bulunduğundan çok fazla bir zarar görmüyor. Türbe üzerinde budizme ait motiflerinde yer aldığını görürüz. O dönemde gösteriyor ki bütün dinlere saygısı ileri derecede.
Bu muhteşem türbeyi buranın halkı Cengizhan gelip yıkıp talan etmesin diye halk günlerce üzerini toprak çekerek tamamen kaplıyor.
Buhara’nın en büyük Pazar yeri buranın devamında olup geniş bir sahaya kurulmuş. Ayrı ayrı bölümlerde, meyveler, kuru yemişler, çocuk oyuncakları, baharatçılar gibi bölümleri var. Pazar yerinden meyve kakları (kuruları), çay çeşitleri gibi ürünlerin alışverişini yapabilirsiniz.
Pazar yeri yine aynı temizlikte, özellikle kadınlar bizim köylü pazarları gibi kendi ürettikleri ürünlerini tezgahlarında satıyorlar.
Pazarda satılan ürünlerin fiyatları genelde Türkiye ile üç aşağı beş yukarı aynı sayılır. Pazarlardaki satıcılarla az da olsa pazarlık etme payınız var. Zaten bu pazarlığa da satıcılar da meyilli.
ALİ RUMİ
Buhara’da üçüncü durak yerimiz yine yedi pirilerden biri olan hoca Ali Rumi Tony orayı ziyaret ediyor ediyoruz. asıl türbesi bu buharada olmayıp Türkmenistan sınırlarında olduğunu söylediler. Aynı şekilde bu zatında külliyesinde yani medresesinde dualar ettik. Kur’an-ı Kerim-i Konya’dan din öğretmeni Ömer DÜR kardeşimiz okudu, duasını yaptı. Cuma vakti yaklaşmaya başladı ve abdestlerimizi alıp Cuma namazını yolda kılmak için ayrıldık. Gezdiğimiz bütün Türbelerde olduğu gibi Burda da özellikle dua yerleri genişçe bir salon meydan, buralarda uzunca tahtadan sedirler oturacak yerler mevcut olup kuran okuyanlar orada Kur’an-ı Kerim okuyup dualar ediyor. Bu arada biri Kur’an-ı Kerim okuduğu andan itibaren ziyarete gelen bütün herkes ellerini açıp hemen dua etmeye başlıyor. Bizim haricimizde yani Türkiye’den gelenler hariç diğer milletlerden gelen insanların dualari ve Kur’an-ı Kerim okumaları çok kısa oluyor. Devamı gelecek... Yarın Kızıl Kum Çölündeyiz.