Çiftçinin milyonlarca lira zarar ettiği gübre vurgunu iddiaları, yapılan gübre ihalelerini de şaibeli hale getirdi. Çiftçiler skandala “Çiftçinin cebinden parası çalınmış. Ramazan Erkoyuncu, bunun bedelini nasıl ödeyecek? Dürüstüm diyen, çiftçiyim diyen Ramazan Erkoyuncu Pankobirlik Genel Başkanı iken Pankobirlik’in yaptığı ihale sonuçlandığı halde ihalenin kaldığı firma dururken taban gübresini Konya Şeker’e başka bir firmadan neden aldı? Aldığı gübrenin düşük değerlerinin üretime negatif yansıyacağını neden dikkate almadı? Taban gübrelerini çiftçilere dağıtmadan neden analizlerini yaptırmadı? Gübre alınan firmaya başka ne gibi kıyaklar geçildi? Bu ihaleden kimler komisyon aldı? Konya Şeker’e bu ürün sorulduğunda satış mağazalarından tüm ürünler neden toplatıldı? Ramazan Erkoyuncu, bir ihaleyi bile doğru düzgün yapamazken büyük kurumları nasıl idare ediyor?” ifadeleri ile tepki gösterdiler.
Çiftçinin sorunlarını çözmekle mükellef bir kuruluş olan Konya Şeker’in son günlerde gübre konusunda adının karıştığı skandalla tarım sektörü çalkalanıyor. Konya Şeker’in dağıttığı taban gübrelerinin tarlalarda pancar üretimini azalttığı çiftçiler tarafından dile getiriliyor. Konya Ovası’nda görüşlerine başvurduğumuz çiftçiler, “bu yıl Konya Şeker’den aldığımız taban gübreleri deyim yerinde ise anamızdan emdiğimiz sütü burnumuzdan getirdi. Gübre çuvalının üzerinde yazanla içeriği tamamen farklı. Daha önceki günlerde ürün gelişiminde sıkıntı var dememize rağmen mevsim şartları denildi. İnandık, çünkü Konya Şeker bize bunu yapmaz dedik. Ürünler daha da kötüye gittiği için ifadelerimizi ispatlamak için analiz yaptırdık. Analizlerle gübrelerin içeriğindeki sorunları ispatlamamıza rağmen Ramazan Erkoyuncu başkanımızdan bir ses çıkmadı” diye dert yandılar.
ALINAN GÜBRELER ÜRÜNLERİN KÖK GELİŞİMİNE KATKI YAPMADI
Çiftçiler, pancar ekimi ile birlikte kullandıkları taban gübresinin pancarların kök gelişimine hiçbir katkısı olmadığını fark ettiler ve analiz yaptırdılar. Konya Şeker’in dağıttığı taban gübrelerde toplam Kükürt Trioksit (SO3) oranı gübre torbasında yüzde 10 olarak ifade edilirken yapılan analizde ise bu oran yüzde 6,88 olarak ortaya çıkmış durumda. Suda Çözünürlük Potasyum Oksit (K2O) de torbanın üzerinde yüzde 20 oranında gösterilirken, yine yapılan analizde ise bu oranın yüzde 6,45 olduğu görülüyor. Suda Çözünür Fosfor Pentaoksit (P2O5) oranı da torbada yüzde 25 olarak yazılmışken, yapılan analizde yüzde 16,35 olduğu görülüyor. Gübre için çok önemli olan Amonyum Azotu da torbada yüzde 10 yazılırken analizde ise 9,47 çıkıyor. Gübre Analiz Raporunda bütün değerlerde torbanın üzerinde garanti edilen rakamlar ile laboratuvarda analiz sonrası ortaya çıkan bileşen oranlarının farklı olduğu, gübrelerin içeriğindeki birçok değerin ciddi oranda torbada belirtilen rakama göre düşük olduğu da görülüyor.
KONYALI ÇİFTÇİLERE SORUNLU GÜBREDEN 22 BİN TON DAĞITILMIŞ
Konya Ovası’nda Konya Şeker’den gübre alan pancar üreticilerinin mağduriyet içerisinde oldukları ortaya çıkmış durumda. Konyalı pancar üreticisine 22 bin ton bu gübreden Konya Şeker tarafından dağıtıldığı da yine iddialar arasında. Gübreden dolayı düşecek verimi gizlemek için de Konya Şeker’in Anadolu Ajansı’na, “İklim değişikliği ve kuraklık şeker pancarı üretimini olumsuz etkiliyor” başlığıyla bir haber yaptırdığı, fakat işin doğrusunun gübre skandalını deşifre eden çiftçilerin konuyu gündeme getirmeleri ile ortaya çıktığı iddia ediliyor. Çiftçiler, Konya Şeker’den aldıkları taban gübrelerin pancar üretimini mahvettiğini, her yıl olduğu kadar pancarı sulamalarına rağmen, gübrelerin pancarın gelişimine hiçbir katkı yapmadığını ifade ediyorlar. Çiftçiler, yaptırdıkları analizlerde Konya Şeker’in dağıttığı taban gübrelerinde değerlerin çok düşük olduğunun ortaya çıktığını da ifade ederek, başta Tarım ve Orman Bakanlığı olmak üzere, devlet kurumlarının Konya Şeker’e bunun hesabını sorması gerektiğini söylüyorlar.
BİRÇOK İLDE ÇİFTÇİLER VALİYE GİTTİ
Pankobirlik’in yapmış olduğu ihaleyle tüm Türkiye’deki pancar çiftçilerinin üretimine ciddi zarar verildiği belirtiliyor. Kayıpların çok büyük olduğu da birebir çiftçiler tarafından dile getiriliyor. Ankara, Eskişehir, Antalya, Burdur, Yozgat ve pancar tarımı yapılan tüm illerde çiftçiler yaşadıkları mağduriyetle ilgili olarak Pankobirlik’te bir muhatap bulamayınca konuyu bulundukları ildeki Valiliğe kadar taşıdıkları da biliniyor. Bu çerçevede bazı Valilerin Pankobirlik’in yetkililerini de uyardığı gelen bilgiler arasında yer alıyor.
PANCAR ÜRETİMİNİN EN AZ YÜZDE 30 ORANINDA DÜŞMESİ BEKLENİYOR
Skandal taban gübreler nedeniyle çiftçinin pancar üretiminin yüzde 30’dan daha fazla bir oranda düşmesi bekleniyor. Bu da çiftçinin milyonlarca lira üretim kaybına maruz kalacağı anlamına geliyor. Bu gelişmeler sonrasında ülkenin şeker üretimi de aynı oranda düşmüş olacak. Bu arada gübre değerleri çok düşük çıkan firmalardan biri geçtiğimiz aylarda konkordato ilan etti. Bu firmadan yaklaşık 150 milyon liralık gübre alındığı kaydediliyor. Gelinen noktada söz konusu firmanın konkordato ilan etmesinden dolayı çiftçilerin yaşadığı zararın nasıl karşılanacağı da bilinmiyor. Hatta iddialara göre, ihale başka bir firmada kalmasına rağmen bu firmaya verilmiş. Bu durum da konuya ilişkin farklı bir ayrıntı olarak dikkatlerden kaçmıyor. Bu firmanın getirdiği gübrelerin de analizler sonucu istenilen değerin çok çok altında çıktığı iddia ediliyor. Konuya ilişkin bir yetkili de yapılması gereken ihalenin usulüne uygun yapılmadığını ve bu firmaya teklifsiz gübre satışının verildiğini iddia etti.
SKANDALIN SORUMLUSU RAMAZAN ERKOYUNCU VE EKİBİ
Yetkili, kendisini dürüst olarak lanse eden Ramazan Erkoyuncu’nun böyle bir skandal karşısında hiçbir ses çıkarmadığını sözlerine ekledi. Pankobirlik Genel Başkanı Ramazan Erkoyuncu ve yönetimindeki ekip, çiftçiler tarafından bu durumun başlıca sorumlusu olarak ifade ediliyor. Gelişmeler sonrasında tepkisini dile getiren çiftçiler; “Ramazan Erkoyuncu bu duruma müsaade etmiş. Aldığı gübrelerin analizlerini yaptırmamış. Düşük değerli taban gübreleri Konya Şeker, tüm çiftçilere dağıtmış. Bu gübre taban gübresi, pancar ekilirken atılan gübre, yani pancar ekildikten 120 gün sonra verim alabilecek bir gübre ama bugün görüyoruz ki bu gübrenin pancarda verime büyük zararı olmuş. Çiftçinin cebinden parası çalınmış. Ramazan Erkoyuncu, bunun bedelini nasıl ödeyecek? Dürüstüm diyen, çiftçiyim diyen Ramazan Erkoyuncu çiftçiye zarar vermiş. Pankobirlik Genel Başkanı iken Pankobirlik’in yaptığı ihale sonuçlanmadığı halde ihalenin kaldığı firma dururken taban gübresini Konya Şeker’e başka bir firmadan neden aldı? Aldığı gübrenin düşük değerlerinin üretime negatif yansıyacağını neden dikkate almadı? Gübre alınan firmaya başka ne gibi kıyaklar geçildi? Bu ihaleden kimler komisyon aldı? Konya Şeker’e bu sorulduğunda kurumun mağazalarından tüm gübreler neden toplatıldı? Ramazan Erkoyuncu, bir ihaleyi bile doğru düzgün yapamazken büyük kurumları nasıl idare ediyor?” ifadeleri ile tepki gösterdiler.
Bütün bu skandal iddialar sonrasında Konya Şeker’den bir açıklamanın yapılıp yapılmayacağı da merak konusu.
Şimdi soruyoruz bu taban gübresi olayının ekonomik ve tarımsal sonuçları ne olacak?