TAŞKALE’NİN ANATOMİSİ

Taşkale (Kızıllar) Karaman kent merkezine 46 km uzaklıkta yer almaktadır. Taşkale’nin batısında Yeşildere Kuzeybatısında Karaman il merkezi güneyde Mut ve Silifke ilçeleri Doğu ucun da ayrancı ve Bolkar dağları bulunmaktadır. Taşkale’nin tarihi M. Ö 2.ve 3. yüzyıllara inmektedir. Firigler, Geç Roma, Erken Hristiyanlık ve Bizans dönemlerine ait izler taşımaktadır. Taşkale ye Selçuklu, Karamanoğulları Beyliği ve Osmanlılar hâkim olmuştur, Karaman’dan Rumeli ye gönderilen Türkmen ve Yörük grupları bulunmaktadır.

Taşkale’nin eski adının kızıllar olması, halkının giyim. Kuşam ve geleneksel etkinlikleri (geleneksel halk tiyatrosu ve seyirlik oyunları) dokunmakta olan kızıllar halısı yörede konar göçer bir aşiretin iskan edildiği ispatlanmaktadır. Osmanlı imparatorluğunun iskan politikaları uyarınca yerleştirilmiş Türkmen Yörükleridir.

Atatürk ün anne soyu (Konyarlar) ve baba tarafından (Kocacık Yörükleri) soyu Taşkale çevresinden Rumeli ye gitmişlerdir Bu nedenle Taşkale aynı zamanda Atatürk’ün Ata Yurdu olarak bilinmektedir.

Taşkale Osmanlı kayıtlarından Konya Vilayet salnamelerine göre Taşkale’de 1873 yılında 158 hanede 381 ,1897 de 170 hanede 1051 nüfus olduğu 1935.te 1524 -1970 ,3002 -1985, 4097- 2008 856 – 2018, 584 tespit edilmiştir Cumhuriyet döneminden itibaren altı mahalleye sahip Kasım mescit Taş Mescit, Orta Mah. Çukur Mah. Yukarı Mah. Aliağa Mah. ,bir yerleşim yeri iken yanlış politikalar yüzünden Maalesef bütün köyler gibi  Köyün Geçim Kaynakları genelde küçükbaş hayvancılık Tarım ve halıcılıktır ayrıca Taşkale halısı itibar görmektedir köyde üç kızı olan zengin sayılır artık kasaba değil mahalle olarak tanınıyor resmi kayıtlarda; 

Taşkale 22.061992 tarih 1360 sayılı kararı ile kentsel Sit alanı tescillenmiş 12.07.1995 tarih 2333 sayılı kararla da koruma amaçlı plan onaylanmıştır.13.04.2000 tarihinde Turistik yönden önem arz eden beldeler kapsamına alınmıştır. 

Karaman’dan doğuya doğru yol alırsanız Ereğli yolu üzerinden yirmi km sonra yolun sağ tarafında Yeşildere levhası gözünüze çarpar levhayı takip ettiğinizde Akköprü den sonra  bir kanyon başlar Yeşildere’ye vardığınızda kanyon derinleşerek ilerlemektedir beş km sonra sol tarafa yaslanmaş  gökyüzüne erişmişcesine heybetli Bizans devrinde  altıncı yedinci yüzyıllarda oyulduğu tahmin edilen manazan mağarası karşılıyor biraz ileride papazın yerini geçtikten sonra tatlı bir yokuş çıkıyorsunuz yine muhteşem bir doğal oluşum olan ballı kayalar karşınıza çıkıyor gısık köprüsü gedik köprüsü derken  Akkaya da köy halkının kendi çabaları ile yapılmış olan  Atatürk abidesi Atatürk’ün Ata yurduna hoş geldiniz tabelası ile birlikte Taşkale’ye hoş geldiniz der gibi sizi davet ediyor.

Taşkale’nin yaslandığı kaya yapısı killi kireç taşından olduğundan murçlar la ya da kazma ile kaylara istediğiniz şekilli verme imkânı vardır, bu yüzden sol tarafa kayalar oyularak evler yapılmıştır ancak şu anda bütün evler harabe halinde sizleri karşılar yine tahıl ambarlarına yaslamıştır ambarlar yüksek bir kaya kütlesine tamamen insan eli ile oyulmuş ikiyüzelli ambardan oluşmaktadır. Ve tek veya iki odadan oluşmaktadır. Kaya yüzeyindeki nişlere tutunarak çıkılmaktadır killi kireç taşının ısı ve nemi sabit tutma özelliğinden dolayı buralarda saklanan tahıllar elli yıl boyunca muhafaza edilmektedir. ambarlara beraber sürekli akan bir çeşme ve ambarlar ile beraber oyulmuş iki katlı taş cami ile karşılaşırsınız ve ilerledikçe  yol hizasında sol tarafa sıralanmış bakkallar görürsünüz ilk bakkal çocukluğumun  elli yıllık bakkalı muammer bakkal karşılıyor orta mahallede   yapılış tarihi bilinmeyen orta cami bulunmaktadır devamında belediye binası şimdi muhtarlık olan köyümüzün otantikliğine mimarisine yakışmayan betonarma bina ile karşılaşırsınız ve sağdan merdiven ile indiğinizde  eski belediye binasında ekiz’in kahvehanesi ve unutulmayan çayları  sağ tarafta ise Ayhan ve de Durmuşun bakkalları ilerlediğinizde bütün köy halkının okuduğu eskiden iki blok olan şimdi tek blok halinde ayakta kalmaya çalışan ilkokulumuz bin dokuz yüz atmış beş yılında o dönemde asteğmen öğretmen olan Yurdaer KALAYCI ve köy halkının yardımı ile yapılan Atatürk büstü o tarihten itibaren ayakta  durmaktadır.              

Taşkale evlerinin mimari yapısı  duvarları kışın soğuktan yazın ise evin içerisi serin olması için yarım metre kalınlığında kerpiçten  harç olarak saman ve topraktan oluşun evler genelde bir aralık denilen  genelde mutfak olarak kullanılır birde bütün çocukların yatacağı bir oda birde ana ve babanın yatacağı odadan meydana gelmektedir genelde odalar tek pencereden ve ufak tefek eşyaları koymak için niş şeklinde yapılmıştır ve odalarda mutlaka halı kilim dokumak için ıstarlar , yatakların konması için yüklük denilen gömme dolaplar vardır ayrıca ender rastlanan cam eşyaları koymak için yine gömme vitrinler mevcuttur kapı ve vitrinler ahşap ve el işlemeleri ile süslenmiştir odalarda ayrıca bir guzine soba  sobanın  olmazsa olmazı  gözlerinde gumpir üzerinde ise ibrik yanında da çimmek için hazır bulunan kazan mutlaka her evin bir tahtalısı  ve yemek ve ekmek yapacağı bir ocak bulunmaktadır damları ise ardıç ağaçları üzerine  kamışlar serilerek üzeri yaklaşık yarım metre topraktan oluşan kış aylarında damların akmaması için yuvak ile sertleştirilmiş  iki katlı  ve daha iyi ısınılması için ahır olarak yapılmıştır  yerleşim yeri savaşlara karşı daha iyi savunulabilmesi için ve yırtıcı hayvanlardan korunmak için yamaşlara yapılmıştır  vadinin karşı tarafından bakıldığında evler birer merdiven basamakları gibi üst üste binmiş bir şekilde gözükmektedir çünkü bir evin damı diğer evin giriş yolu şeklinde yapılaşma olmuştur.

Köyün ortasında ana bir cadde bulunmaktadır. Köyün girişinden çıkışına kadar uzanan bir Cadde’dir bütün hayat bu cadde üzerinde sürmektedir Coğrafi yapısı Ayrıca bir vadi şeklinde olduğundan vadinin bir yamacı yerleşim yeri diğer yamacı ise çürümeye terk edilmiş Taşkale lisesi, mezarlık ve bahçelerden oluşmaktadır. İki yamacın ortasından Toros dağlarının karlarından beslenerek Koraş,  Ağin,Taşkale den geçerek  dere kenarındaki tarlaları sulayarak Yeşildere den sonra İbrala Barajında   son bulur.