Uzlaştırma mahkeme aşamaları başlamadan ya da mahkeme başladıktan sonra suçun uzlaştırma kapsamında olduğunun belirlenmesinin ardından bir uzlaştırmacı eşliğinde suçun taraflarının karşılıklı olarak uzlaşma sürecidir. Uzlaştırma aşamaları için suçun yasada ve yönetmelikte belirtilen suçlardan olması gerekmektedir. Bu suçları sıralamam gerekirse; Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı suçlar, Şikâyete bağlı olup olmadığına bakılmaksızın, Türk Ceza Kanununda yer alan ;Kasten yaralama (üçüncü fıkra hariç, madde 86; madde 88),Taksirle yaralama (madde 89),Tehdit (madde 106, birinci fıkra),Konut dokunulmazlığının ihlali (madde 116),İş ve çalışma hürriyetinin ihlali (madde 117, birinci fıkra; madde 119, birinci fıkra (c) bendi),Hırsızlık (madde 141),Güveni kötüye kullanma (madde 155),Dolandırıcılık (madde 157),Suç eşyasının satın alınması veya kabul edilmesi (madde 165),Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması (madde 234),Ticari sır, bankacılık sırrı veya müşteri sırrı niteliğindeki bilgi veya belgelerin açıklanması (dördüncü fıkra hariç, madde 239), suçlarıdır. Tüm suçlara ulaşabilmek için Alternatif Çözümler Daire Başkanlığı’nın sitesinden bu suçlara göz gezdirebilirsiniz. Peki bu suçlardan birisi işlendi diyelim. Süreç nasıl işliyor? Öncelikle uzlaştırmada dava sürem işliyor diye endişe etmemelisiniz. Uzlaştırma aşamalarında dava zamanaşımı durur. Daha sonra dosya ; Alternatif Çözümler Dire Başkanlığı’nda görev alan uzlaştırmacıya gider. Görevi kabul eden uzlaştırmacı taraflara teker teker ulaşır. Öncelikle uzlaştırmacı; süreci anlar, süreçte tarafların hangi duygu durumlarında olduklarını, suça nasıl baktıklarını ve birbirlerine karşı ne düşündüklerini dinler. Uzlaştırmacı tarafsızdır. Yani durumla ilgili yorum dahi yapmaz. Sadece taraflara süreci tanıtır, düşüncelerinin açığa çıkmasını sağlar ve 30 günlük uzlaştırma sürecinde tarafların düşünmeleri için gerekli fırsatı yaratır. Daha sonra taraflar uzlaşmak isterse uzlaştırır ve dosya kapanır. Uzlaşmayı biri bile istemezse süreç olumsuz sonuçlanır ve mahkeme aşamaları başlar veya dosya zaten mahkeme aşamasında ise devam eder. Peki uzlaştırma bu kadar hızlı mı ilerler derseniz cevabım tabii ki hayır. Süreç bazen taraflara ulaşılamama yüzünden ya da tarafların süreci yanlış anlayıp uzlaştırmacıyı hedef almaları yüzünden uzayabiliyor. Böyle durumlarda taraflara tebligat yoluyla ulaşır bize dönmeleri aksi halde uzlaştırma sürecinin olumsuz sonuçlanacağının uyarısını yaparız. Eğer taraflardan birisi bile bize dönmezse dosya savcıya/mahkemeye teslim edilir ve süreçlere kaldığı yerden devam edilir. Ben bir uzlaştırmacı olarak uzlaştırmanın yavaş ve durağan mahkeme aşamalarının aksine çok güzel bir uygulama olduğunu görüyorum. Bu süreçte mağdur/ müşteki isterse bir özürle isterse maddi/manevi edimle, isterse bir bağış karşılığında isterse de edimsiz uzlaşmak isteyebilir. Şüpheli/ sanık ise bu edimi kabul edip uzlaşmak isterse, mahkeme aşamaları sonucunda elde edilecek durumu kısa süre içerisinde elde etmiş oluyor iki tarafta. Hem süreç hızlı, hem taraflar ister yüz yüze gelerek ister hiçbir araya gelmeden bu durumun sonuçlarını birlikte kavrayabiliyorlar ve ikisi de sonuçta tatmin oluyor. Belki bir özürle taraflar olayın kapanmasını kabul ediyorlar ve uzun mahkeme aşamalarında yorulmadan çözüm yolunu bulabiliyorlar. Hem de bu şekilde belli başlı suçlar açısından yargı yolları dinamiğini koruyor. Türkiye’de herkesin bildiği bir gerçek var; mahkeme aşamaları çok uzun yıllar alıyor. Süreç çok yavaş işliyor. Bence bu bakımdan uzlaştırma çok hızlı ilerleyen, her iki tarafı da düşünen, mutlu eden bir süreç olması yanında mahkeme ücretlerinin altında ezilmekten kurtaran bir yöntem de aslında. Uzlaştırmaya giren suçların artmasını çok isterim, ben ve benim gibi meslektaşlarım da seve seve uzlaştırmaya giren suçların genişlemesini dileriz. Hem Türkiye adalet sistemi için hem de suçların özüne ve taraflara böylesine yakın olduğumuzu bildiğimiz için. Bu süreci, uzlaştırmayı bilmeyen çok insanımız var. Umarım biraz bile olsun bu süreci anlatabilmişimdir. Kafanızdaki belki de soru işaretleriyle dolu uzlaştırmayı, süreci, uzlaştırmacıyı size tanıtabilmişimdir. Ben bu işi yaptığım için çok mutluyum. Bu mesleğe hazırlanırken pratiğin çok farklı gelişeceğini biliyordum ama bana çok katkısı olacağını ve beni hayata bu kadar yakınlaştıracağını, bana bunca şey öğreteceğini, bir suçun taraflarını ve onların gözünden suçlara bakabilmeyi öğreteceğini tahmin edemezdim. İyi ki uzlaştırmacıyım. İyi ki uzlaştırma var.