İshal, dışkının normalden daha sulu, çok sayıda, pis kokulu ve renginde değişiklik olmasıdır. Çocukluk çağında ishal yaz aylarında daha sık görülür ve genellikle mide ve barsakları etkileyen enfeksiyöz ajanlar (mikroplar) ile meydana gelir. İshal vakalarının çoğundan virus adını verdiğimiz mikroplar sorumludur. Viruslara bağlı ishal ani başlar, ishalle birlikte kramp şeklinde karın ağrısı, iştahsızlık kusma ve hafif ateş görülür. Bu tür ishaller genellikle kısa süre içinde kendiliğinden düzelirler.
Akut ishal 14 günden kısa süren ishaldir. Nedeni çoğu kez bir enfeksiyondur. Persistan ishal akut ishalin bağırsak epiteli iyileşmesindeki gecikme nedeniyle 14-30 gün sürmesi durumudur.Kronik ishal bir aydan uzun süren ishaldir.Dizanteri ishalde dışkıda kan görülmesi durumudur daha çok kalın barsağı tutan ishal vakalarında görülür.
İshalli çocuğun beslenmesi vücutta su kaybının olmaması için son derece önemlidir ve dilkkat gerektirir. İshal durmunda bol su tüketilmeli. Patates püresi, pirinç lapası, kızarmış ekmek, yoğurt ve tost yenilmeli. Yoğurt içeren çorbalar tercih edilmelidir. Meyve olarak da muz ve elma ishale iyi gelir. İshal olan anne sütü ile beslenen bebek ise daha sık aralıklarla emzirilmelidir. Mama yiyen bebeklere laktoz içermeyen mamalar verilmelidir. İshalli çocuklara su-tuz-şeker karışımı her tuvaletten sonra bir bardak şeklinde çocuğa verilmelidir.Eğer çocuğunuz sık sık enfeksiyöz ishal oluyorsa hijyene daha fazla dikkat etmeli, içme suyunuzu kontrol ettirmelisiniz. İshal bağırsaklardaki parazit ve dizanteri yapan mikroplarlada olabilir. El ve tuvalet temizliğine azami dikkat edilmeli ve ortak havlu, bardak, çatal, kaşık, ortak tabak kullanılmamalıdır.
Eğer ishal yüksek ateş, bulantı kusma ve çocuğun ağızdan beslenememesi şeklinde seyrediyorsa doktora gidilmelidir. Doktorun gerekli göreceği testleri yaptırmalı ve tedavi için verdiği ilaçları kullanmalıdır. Bunun dışında geçmeyen ishal, ciddi derecede sıvı kaybı, dışkıda kan görülmesi uzun süreli beslenememe durumlarında serum tedavisi gerekebilir.
Uzm.Dr.Abdullah Canbal
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
Özel Karaman Tıp merkezi