Çocukluk ve ergenlik döneminde oluşan obezite bireyin bütün yaşamını etkilemesi açısından önemli bir halk sorunudur. Obezite vücutta aşırı yağ depolanması ile ortaya çıkan, fiziksel ve ruhsal sorunlara neden olabilen bir enerji metabolizması bozukluğudur. Tüketilenden daha fazla enerji alınması obezitenin en önemli nedenidir.
Çocuk ve adolesanlarda aşırı ağırlıklı olma ve obezite prevelansı bütün dünyada artış göstermektedir. Birleşik Devletler’de 6-17 yaş arasında aşırı ağırlıklı olma prevelansının giderek arttığı bildirilmektedir . Türkiye’de ise Sağlık Bakanlığı, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü ve Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesince yürütülen “Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması-2010” ön çalışma raporuna göre 0-18 yaşta obezite ve fazla kilolu olma oranları %8.5 ile %26.4 arasında bulunmuştur.
Erişkinlerin büyük çoğunluğunda obezite başlangıcının çocukluk çağlarına uzandığı bilinmektedir. ‘Kilolu çocuğun sağlıklı olduğu’ inanışı ülkemizde anne-babaların düştüğü en büyük yanılgılardan biridir. Sağlıklı olsun diye çocuklara gerekenden fazla kalori aldırılması obeziteyi kaçınılmaz hale getirmektedir. Buna bir de çocukların yaşlarına uygun oyunlar ve fiziksel aktiviteler yerine tablet ve bilgisayarları oyuncak edinmesi, spor aktivitelerinin azalması ve televizyon başında geçirilen saatlerin artması eklenince metabolik hızları doğrudan etkilenip azalmaktadır ve ilerleyen yaşlarda karaciğer yağlanması, hipertansiyon, kardiyovasküler hastalıklar, diyabet gibi sorunlar kapıyı çalmaktadır. Bu nedenle çocukluk ve ergenlık döneminde obeziteden korunma ve tedavi giderek önem kazanmaktadır.
Ergenlik sonuna kadar vücutta yağ hücrelerinin sayısı artar ve durur, sonraki dönemlerde de bu hücrelerin kütlesi artar. Yani erişkinlik döneminde verdiğiniz kilolar yağ hücre sayınızı değil büyüklüğünü azaltır. Bu durumda çocukluk çağında çocuğunuza kazandıracağınız doğru beslenme alışkanlıkları yağ hücre sayısının daha az artmasını sağlayabilir ve bu da çocuğunuzun ileriki yaşantısında sürekli kilolarla uğraşması riskini oldukça azaltır. Unutmayın bir toplumun eğitimi “çocuğu eğitmek” le başlar.
Çocuklarda Obeziteyi Önlemek İçin Yaşam Tarzı Önerileri:
ü Düzenli öğünler halinde yemek yeme alışkanlığı edinilmeli (3 ana 3 ara), öğün atlanmamalıdır. Özellikle kahvaltı etme alışkanlığı mutlaka kazandırılmalıdır.
ü Dört yapraklı yonca metodu ile beslenmelidir.
ü Herhangi bir spor dalına yönelmesi desteklenmelidir.
ü Televizyon ya da bilgisayar karşısında yemek yemesine izin verilmemelidir.
ü Gelişme çağında boş verin yesin diye düşünmeyin, kilolu olması sağlıklı olduğu anlamına gelmemektedir.
ü Yemekler yavaş ve iyice çiğnenerek yenmeli, gelişigüzel atıştırmalardan kaçınılmalıdır.
ü Yemek bitince sofradan kalkılmalıdır.
ü Çocuğunuzun duyularına dikkat edin, ‘doydum’ diyorsa yemesi için zorlanmamalıdır.
ü Çocuğunuza belli alışkanlıklar kazandırırken bunu yasaklarla yapılmamalı, nedenlerini onlarla paylaşılmalıdır.
ü Çocuklara sebze yemekleri, baklagiller ve salata yeme alışkanlığı kazandırılmalıdır.
ü Aralarda meyve tüketimini sağlanmalıdır.
ü Su içme alışkanlığı kazandırılmalı, asitli içecekler, hazır meyve sularından uzak tutulmalıdır.
Eğer kafanızda soru işaretleri varsa çocuğunuza, hayatın erken dönemlerinden itibaren nasıl bir beslenme eğitimi verebileceğinizle ilgili danışmanlık alabilirsiniz.